W zabytkowej Willi „Pod Aniołem” w Rabce-Zdroju odbyła się wyjątkowa debata poświęcona relacjom polsko-słowackim, współpracy transgranicznej oraz wyzwaniom stojącym przed regionem. Wydarzenie zorganizowały Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w woj. śląskim i małopolskim, Instytut Badań nad Turcją oraz Gmina Rabka-Zdrój. Spotkanie zgromadziło licznych mieszkańców, samorządowców i osoby zainteresowane tematyką międzynarodową.

Dyskusję moderował Grzegorz Płaza, a wśród gości znaleźli się uznani eksperci:
– Bogusław Waksmundzki, były Przewodniczący Rady Euroregionu Tatry,
– dr hab. Piotr Bajda, prof. UKSW, politolog specjalizujący się w systemach politycznych Czech i Słowacji,
– dr Łukasz Lewkowicz (IEŚ), badacz relacji polsko-słowackich.

Podczas debaty wielokrotnie podkreślano, że najbardziej stabilnym i efektywnym elementem relacji polsko-słowackich jest współpraca na poziomie lokalnym. Eksperci zwracali uwagę, że pogranicze funkcjonuje harmonijnie, a mieszkańcy obu stron granicy czują ze sobą naturalną bliskość kulturową i językową. Jak zauważył Bogusław Waksmundzki, spotkania w ramach Euroregionu Tatry często odbywają się bez tłumaczy - wystarcza gwara góralska oraz podobny sposób myślenia o regionie.

Przypomniano także znaczenie powstałego w 1994 roku Euroregionu Tatry, który przez lata stał się wzorcowym przykładem współpracy transgranicznej. Z kolei działania Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej Tatry (EUWT), działającego od 2013 roku, umożliwiają realizację projektów po obu stronach granicy w oparciu o prawo unijne - co nadaje współpracy nowy wymiar praktyczny.

Dużo miejsca poświęcono finansowaniu inicjatyw z programu Interreg Polska-Słowacja, dzięki któremu realizowane są mniejsze projekty infrastrukturalne, działania edukacyjne, renowacje obiektów kultury czy inwestycje transportowe. Wspomniano również o jednym z największych przedsięwzięć - Szlaku dookoła Tatr, budowanym od 2014 roku.

Goście zgodnie ocenili, że choć społeczeństwa Polski i Słowacji są sobie bliskie, to relacje międzyrządowe nie zawsze odzwierciedlają ten potencjał. Dr Lewkowicz zwrócił uwagę na zróżnicowane podejście do konfliktu rosyjsko-ukraińskiego, które stało się jednym z głównych punktów różniących rządy obu państw.

Eksperci zauważyli również, że brakuje wspólnych strategicznych projektów na poziomie centralnym, które mogłyby wynieść relacje dwustronne na wyższy poziom. Jednocześnie relacje prezydenckie określono jako ponadstandardowe - zarówno w latach współpracy Andrzeja Dudy i Zuzany Čaputovej, jak i wcześniej.

W trakcie debaty zaakcentowano rolę różnorodnych instytucji zajmujących się współpracą międzynarodową: samorządów, uczelni, ambasad, Instytutów Polskich i Słowackich czy think tanków, takich jak Instytut Europy Środkowej. Szczególną uwagę zwrócono na liderów, którzy potrafią inicjować działania i konsekwentnie je prowadzić. Jak stwierdził jeden z panelistów, bez osób, które „czują temat”, nawet dostępne środki finansowe nie są w stanie same z siebie uruchomić współpracy.

Debata miała charakter otwarty, a uczestnicy aktywnie włączali się do rozmowy, zadając pytania i dzieląc się własnymi doświadczeniami ze współpracy polsko-słowackiej. Willa „Pod Aniołem” okazała się doskonałą przestrzenią do takiej wymiany myśli - atmosfery swobodnej, a jednocześnie merytorycznej.

Wydarzenie było realizowane jako zadanie publiczne finansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ramach programu „Regionalne Ośrodki Debaty Międzynarodowej 2025–2026”.

Debata zakończyła się wnioskiem, że choć wyzwań nie brakuje, to potencjał współpracy polsko-słowackiej pozostaje ogromny, szczególnie wtedy, gdy budowany jest oddolnie - przez ludzi, instytucje i samorządy na pograniczu.

Wiadomość pochodzi ze strony https://rabka.pl/aktualnosci/debata-pod-aniolem-o-polsko-slowackiej-wspolpracy-z-perspektywy-regionu.html